Instytucja pożyczki (łac. mutuum) swoje korzenie ma w prawie rzymskim. Podobnie jak wówczas, dziś pożyczka rodzi zobowiązanie wierzyciela do przekazania dłużnikowi na własność, określoną ilość pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, zaś zobowiązanie dłużnika polega na zwrocie takiej samej ilości rzeczy o takiej samej jakości (Art. 720 § 1 k.c.). Co ważne, pożyczka wbrew obiegowej opinii nie musi przynosić wierzycielowi zysku, co oznacza, że może być dla dłużnika całkowicie bezpłatna.
Jak przekuć powyższą teorię na praktykę? Otóż raczej trudno wyobrazić sobie pożyczkę 100 kg jęczmienia lub 40 kur niosek. W praktyce jednak taka pożyczka byłaby jak najbardziej prawnie możliwa do przeprowadzenia. Pożyczka w dzisiejszych czasach kojarzy się bardziej z przeniesieniem własności określonej sumy pieniędzy, z koniecznością ich zwrotu w określonym terminie. Najczęściej, strony określają pewne wynagrodzenie wierzyciela z tytułu udzielonej pożyczki (np. z tytułu odsetek umownych, innego rodzaju opłat). Nie ma tutaj obostrzeń co do podmiotów mogących zawierać umowy pożyczki (poza tymi wynikającymi z przepisów ogólnych Kodeksu Cywilnego). Pożyczkę może zatem zawrzeć przedsiębiorca z osobą fizyczną, przedsiębiorca z przedsiębiorcą, osoba fizyczna z osobą fizyczną itp. Przejdźmy zatem od rozważań kodeksowych do kwestii praktycznych.
Pożyczka – umowa pisemna
– Czy do zawarcia umowy pożyczki musimy mieć umowę w formie pisemnej?
– Zdecydowanie nie. Art. 720 § 2 k.c. stanowi w prawdzie, że pożyczka na kwotę większą niż 500 złotych powinna być stwierdzona pismem, jednak nie jest to forma pisemna zastrzeżona pod rygorem nieważności.
Brak umowy w formie pisemnej, może czynić pewne przeszkody w kwestii dowodowej, jednak zdecydowanie nie przekreśla szansy na dochodzenie należności z umowy pożyczki. Co więcej, w przeważającej ilości przypadków, strony niestety nie dochowują formy pisemnej dla zawarcia umowy pożyczki. Z praktyki wiemy, że pożyczki zawierane między osobami bliskimi czy znajomymi pozbawione są jakichkolwiek ustaleń pisemnych. Istnieją oczywiście sposoby dowodzenia zawarcia umowy pożyczki, w szczególności konieczne do przeprowadzenia windykacji należności z pożyczki, jednak ich obszerność i złożoność wykraczają poza krótki blogowy wpis.
Jak zatem zabezpieczyć się przed problemami ze spłatą należności z umowy pożyczki?
Przede wszystkim dopilnować zawarcia ustaleń w formie pisemnej. Jeszcze lepszym sposobem zabezpieczenia wierzyciela będzie zażądanie wystawienia przez dłużnika weksla zabezpieczającego spłatę pożyczki.
Podsumowując, należy mieć na uwadze, że dobre relacje z dłużnikiem, któremu udzielamy pożyczki, mogą skończyć się tak szybko jak nadejdzie termin jej spłaty. Dbając o swoje interesy polecamy pamiętać o powyższym zdaniu, nawet w relacjach z osobami bliskimi czy znajomymi.
