Przestępstwo oszustwa, stypizowane w art. 286 k.k., zaliczane jest do przestępstw klasycznych, znanych typologii prawa karnego od wielu lat, funkcjonujących – jeśli chodzi o brzmienie znamion ustawowych – w niezmienionej postaci w kolejnych polskich kodyfikacjach karnych. Jest też przestępstwem dość „popularnym”, to jest często popełnianym w rzeczywistości i stanowiącym przedmiot prowadzonych postępowań karnych.
Przestępstwo oszustwa na podstawie artykułu 286 kodeksu karnego
Zgodnie z treścią tego przepisu:
„§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.”
Niekorzystne rozporządzanie mieniem
Na przykładzie coraz częściej pojawiających się oszustw w branży transportowej, aby móc pociągnąć do odpowiedzialności sprawcę przestępstwa oszustwa, muszą zostać spełnione pewne przesłanki. Pierwszą z nich jest sytuacja, w której sprawca swoim zachowaniem doprowadza inną osobę (człowieka, a także osobę prawną) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, może to się odbyć poprzez brak zapłaty za wydany towar bądź wykonaną usługę.
Wprowadzanie w błąd
Kolejnym istotnym elementem jest zachowanie się sprawcy polegające na wprowadzeniu w błąd. Przykładem wprowadzenia w błąd może być złożona przez kontrahenta obietnica, co do zapłaty za wykonaną usługę transportową. Za wprowadzenie w błąd można uznać również zatajenie pewnych informacji jak np. informacji o stanie majątkowym kontrahenta i jego problemach finansowych.
Niedotrzymywanie terminów zapłaty
Pamiętać jednak należy, że nie każdy brak zapłaty za wykonaną usługę stanowi przestępstwo. Do oszustwa dochodzi wtedy, gdy przy złożeniu zamówienia kontrahentowi towarzyszy z góry powzięty zamiar niedotrzymania uzgodnionego terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony, czy też uzależnienia zapłaty od ewentualnego powodzenia określonych transakcji dokonanych w przyszłości. Nasz niepokój powinno również wzbudzić ustanie kontaktu po upływie terminu zapłaty, a pomimo problemów finansowych dłużnika brak wypracowania planu uregulowania zadłużenia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że gdyby dłużnik miał zamiar spłaty zaciągniętych zobowiązań, podjąłby próby kontaktu i wyjaśnienia sytuacji.
Jak nie paść ofiarą oszusta w branży transportowej
Według statystyk, branża transportowa wciąż znajduje się na celowniku oszustów, a kradzieże i wyłudzenia w transporcie są sporym problemem. Co zrobić, aby nie paść ofiarą oszustwa?
Aby tego uniknąć, pamiętaj, żeby sprawdzić, czy przewoźnik, z którego usług chcesz skorzystać posiada konieczne uprawnienia. Dodatkowo, zanim nawiążemy współpracę, warto zweryfikować naszego potencjalnego przewoźnika bądź spedytora w ogólnodostępnych rejestrach CEIDG – Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej bądź KRS – Krajowym Rejestrze Sądowym. Wywiad gospodarczy może uchronić Cię przed zostaniem ofiarą oszusta. Największym wyzwaniem dla branży transportowej jest presja czasu, dlatego tak ważne jest, żeby w momencie zawierania umów choć na chwilę odłożyć pośpiech na bok i skupić się na warunkach umowy. Warto zwrócić szczególną uwagę na zapisy dotyczące zrzeczenia się odsetek, wysokich kar umownych, czy krótkich terminów na przekazanie dokumentów przewozowych. W swojej pracy kieruj się przede wszystkim zasadą ograniczonego zaufania. Dzięki temu możesz zapobiec konieczności wytoczenia powództwa i windykacji należności.
Jeśli masz problem związany z oszustwem jakim jest wyłudzenie usług w branży transportowej, zachęcamy do kontaktu.
